Gepubliceerd op Sun 25 May 2014
door
Bix
De Monroe Model 1710 is, zoals Monroe dat zelf noemt, een Electronic Display Calculator For Statistics. Op het internet is maar weinig te vinden over deze calculator, er zijn een paar foto’s, maar geen uitleg over wat de calculator kan. Ons exemplaar komt uit de berg hardware die we van de Universiteit Wageniningen gekregen hebben.
Uiterlijk
De 1710 is een wat groot uitgevallen bureau model electronische rekenmachine. Voor de gebruiker bestaat het apparaat uit drie delen. Bovenaan het display, daaronder een smalle band met daarin twee knoppen en daaronder het toetsenbord.
Het display bestaat uit 1 Nixie buis voor het + of – teken, daarnaast 10 buizen voor de digits en daarnaast nog een buis voor het teken van de exponent gevolgd door 2 buizen voor de exponentgetallen. Links van het display zit de ERROR indicatie en rechts ervan de overlow of OFLOW indicatie. Een Nixie buis is een variant op de neon buis, de twee foutindicatie-buizen komen daar nog het dichtste bij, want daar zit een enkele rechte gloeidraad in.
De twee knoppen in de band tussen het display en het toetsenbord zijn de aan/uit-knop en een knop om standaard in exponentgetallen (E) of decimale getallen (.) te werken. Getallen kunnen in beide modussen ingevoerd worden, ongeacht wat de modus van het apparaat is op dat moment, uitvoer wordt in de standaardmodus gedaan. Indien het getal te groot/klein is om op het display te passen in decimale modus wordt het altijd omgezet naar een exponentgetal.
Het toetsenbord bestaat uit 4 delen. Links de toetsen om getallen in/uit specifieke geheugenlokaties te lezen/schrijven met daaronder een reset knop. De volgende rij knoppen daar rechts van bevat onderaan de “CLEAR X” knop, om het display te clearen. Daarboven zit de knop “EXP” om een exponent aan een getal toe te kunnen voegen. Daar weer boven de “INT FR” knop om een kommagetal in het deel voor- en het deel na de komma te scheiden. De bovenste knop in deze rij is “2ND FUNC” is een soort shift knop, om het resultaat te krijgen van de tweede functie die onder sommige knoppen zit te krijgen.
Hier rechts van zit een grotendeels standaard numeriek toetsenbord, ware het niet dat de knop rechtsonder in het 3×4 blok het teken van het getal in het display verandert. Druk je op “CHG SIGN” dan wordt een positief getal negatief en vice versa. Rechts van het numerieke gedeelte vind je de standaard functieknoppen voor een calculator (+, -, x, ./., =).
Helemaal rechts zijn twee kolommen knoppen met de rest van de functionaliteit, waarvan een aantal met een meer statistische achtergrond.
Registers
De 1710 heeft 10 registers om (tussen) resultaten in op te slaan. Deze zijn, natuurlijk, genummerd van 0-9 en kunnen door de 3 bovenste knoppen in de meest linker kolom knoppen benadert worden. De bovenste knop “↑ []” wordt gebruikt om de waarde in een register op het display te zetten, en logischerwijze wordt de knop “↓ []” gebruikt om de waarde die in het display staat in een register op te slaan.
De rekenmachine heeft een aantal (vooral statistische) functies die (tussen)resultaten in registers opslaan. De rekenmachine gebruikt zelf over alle functies bekeken zelf ook alle registers, dus het vereist enig puzzelen om zelf nog iets nuttig mee te doen tijdens ingewikkelde berekeningen. De handleiding van de 1710 bevat een overzicht van hoe alle registers en functie/knoppen in relatie met elkaar staan.
Statistische functies
De enige puur statistische functies die er in zitten zijn vier knoppen, de welbekende “X!” (faculteit) knop en drie wat meer onduidelijke knoppen. In oplopende complexiteit zijn dat “∑(2,n)”, “∑(2,n) GRP” en “XY”.
Alle drie de functies voeren een aantal berekeningen uit op een reeks getallen die ingevoerd zijn. Ik heb tot nu toe geen beperking gevonden aan het aantal getallen dat gebruikt kan worden, ik denk dat het goed gaat totdat een van de resultaten overflowt.
∑(2,n), onderaan de een na rechtse kolom, doet dit:
∑(2,n) op de volgende lijst met getallen x=[2, -3, 5] levert dit op
register 1: N ⇒ 3 (lijst is drie lang)
register 2: ∑(x) ⇒ 2+-3+5 ⇒ 4
register 3: ∑(x2) ⇒ 22 + -32 + 52 = 4 + 9 + 25 ⇒ 38
“∑(2,n) GRP”, onderaan de meest rechtse kolom, voert een vergelijkbare bewerking uit, maar dan op basis van twee lijsten, waarbij een een lijst met factoren is die op de andere lijst worden toegepast:
∑(2,n) GRP op de volgende lijst met getallen x=[2, 3, -5] en factoren f=[3, 1, 6] levert dit op:
register 1: fN ⇒ ∑f ⇒ 3 (lijst met factoren is drie lang)
register 2: ∑(fx) ⇒ 3×2 + 1×3 + 6x-5 = 6 + 3 + -30 ⇒ -21
register 3: ∑(fx2) ⇒ 3×22 + 1×32 + 6x-52 = 12 + 9 + 150 ⇒ 171
“XY” is de granddaddy van de twee vorige functies en combineert beide zo’n beetje.
“XY” op lijst x=[2,3, 4] en lijst y=[4, 6, 8] levert dit op:
register 1: N ⇒ 3 (lijst is drie lang)
register 2: ∑(x) ⇒ 2 + 3 + 4 ⇒ 9
register 3: ∑(x2) ⇒ 22 + 32 + 42 = 4 + 9 + 16 ⇒ 29
register 4: ∑(y) ⇒ 4 + 6 + 8 ⇒ 18
register 5: ∑(y2) ⇒ 42 + 62 + 82 = 16 + 36 + 64 ⇒ 116
register 6: ∑(xy) ⇒ 2×4 + 3×6 + 4×8 = 8 + 18 + 32 ⇒ 58
Mijn kennis van statistiek is niet groot genoeg om te begrijpen waar deze drie functies echt handig voor zijn. Hoe bovenstaande allemaal uitgevoerd moet worden op de 1710 laat ik voor nu even over aan de handleiding.
Problemen
Ons exemplaar heeft 1 groot probleem, de “INT FR” functie doet het niet. Druk je op deze knop, dan gaat de machine in ERROR stand en helpen alleen de “RESET” of “CLEAR X” knoppen. Daarnaast hebben de exponent Nixie buizen moeite om op te starten, het kan dus soms helpen om even geduld te hebben voordat het volledige resultaat betrouwbaar af te lezen is. Daarnaast is de bovenste kap nogal vergeeld.
Overigens bestaat het bedrijf Monroe nog steeds, maar is het op het eerste gezicht niet veel meer dan een bedrijf dat onder eigen naam generic calculators uit China verkoopt.
